بلاک چین نوعی پایگاه داده است که در میان گره‌های شبکه کامپیوتر به اشتراک گذاشته می‌شود. بلاک چین به‌عنوان یک پایگاه داده، اطلاعات را به‌صورت الکترونیکی و دیجیتال بر روی شبکه ذخیره می‌کند. بلاک چین‌ها بخاطر نقش مهمی که در حفظ امنیت داده‌های سیستم ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین دارند و ایجاد فضای غیرمتمرکز، شهرت زیادی یافته‌اند.
در بلاک چین هر تراکنش باید توسط شرکت‌کنندگان سیستم یا همان ولیدیتورها تایید شود. بلاکچین لیستی از معاملات توزیع شده در شبکه را در خود جای می‌دهد. این فناوری برای سیستم‌های مالی امکانات زیادی فراهم می‌کند. بسیاری از اطلاعات در مورد قراردادها و سوابق پزشکی بر روی این شبکه ذخیره می‌شوند.
با استفاده از شبکه بلاک چین، اطلاعات ارزشمند به روشی ایمن و غیرقابل دستکاری ذخیره شده و به اشتراک گذاشته می‌شوند. این شبکه با استفاده از ریاضیات پیچیده عمل می‌کند و بسیار گسترده است؛ در عین حال، هیچ مرکزی برای نظارت و کنترل آن وجود ندارد و با این ویژگی توانسته واسطه‌ها را در حوزه مبادلات بازارهای مالی از میان بردارد
همه چیز درمورد پیام‌رسان‌های مبتنی بر بلاک چین
این روزها دیگر بر کسی پوشیده نیست که پیام‌رسان‌های اینترنتی تبدیل به جزو جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره‌ی ما شده‌اند. از پیام‌رسان‌های خارجی مثل «واتساپ» (WhatsApp) و «تلگرام» (Telegram) گرفته تا پیام‌رسان‌های داخلی، همه‌ی ما هر روز از آن‌ها استفاده می‌کنیم. فرقی هم نمی‌کند که کار اداری داشته باشیم، از فروشگاه‌های اینترنتی خرید کنیم یا با دوست خود صحبت کنیم. در هر صورت گذرمان به این اپلیکیشن‌ها می‌افتد و به آن‌ها نیاز مبرم پیدا می‌کنیم.
اما با تمام خوبی‌هایی که این پیام‌رسان‌ها دارند، خالی از مشکل هم نیستند. برای مثال از آنجایی که شرکت‌های بزرگ فناوری، این برنامه‌ها را به رایگان در اختیار ما قرار می‌دهند احتمال اینکه برای کسب درآمد داده‌های ما را به شرکت‌های تبلیغاتی بفروشند وجود دارد. حتی ممکن است به روش‌های مختلف دیگر نیز حریم خصوصی ما را نقض کنند.
خوشبختانه برای حل این مشکل مفهوم جدیدی به نام پیام‌رسان‌های غیرمتمرکز مطرح شده که از فناوری «بلاک چین» (Blockchain) استفاده می‌کند. به این نوع پیام‌رسان‌ها، پیام‌رسانی‌های بلاک چینی یا مبتنی بر بلاک چین می‌گویند و می‌خواهیم در مقاله‌ی امروز به طور کامل در مورد آن‌ها صحبت کنیم.
در ادامه ابتدا در مورد پیام‌رسان‌های فعلی و دو مشکل عمده‌ی آن‌ها بحث کرده و سپس با نحوه‌ی فعالیت پیام‌رسان‌های بلاکچینی آشنا می‌شویم. علاوه بر این، چند نمونه از بهترین پیام‌رسان‌های غیرمتمرکز فعلی را نیز معرفی می‌کنیم تا شما هم جزو اولین کاربران آن‌ها باشید
پیام‌رسان‌های متمرکز و مشکلات آن‌ها
پیام‌رسان‌های متمرکزی مثل واتساپ و تلگرام با مسائلی نظیر مشکلات فنی و حریم خصوصی کاربر مواجه هستند که این مشکلات در پیام‌رسان‌های بلاک چینی وجود ندارد.
پیام‌رسان‌هایی مثل واتساپ (واتساپ)، تلگرام، «وایبر» (Viber)، «لاین» (Line)، «اسنپ‌چت» (Snapchat) و غیره همگی جزو پیام‌رسان‌های متمرکزی هستند که همه‌روزه صدها میلیون نفر برای ارتباط با مخاطب خود از آن‌ها کمک می‌گیرند. تمام این پیام‌رسان‌ها یک وجه مشترک دارند و آن ساختار مشابه‌شان است. در واقع مدیریت همه‌ی این پیام‌رسان‌ها برعهده‌ی شرکت‌های خصوصی مثل «فیس بوک» (Facebook) یا «متا» (Meta) است و این کارکنان چنین شرکت‌هایی هستند که روند کار اپلیکیشن‌های خود را تعیین کرده و تصمیم می‌گیرند که پیام‌ها و داده‌های کاربران به چه نحوی مدیریت شوند.
با اینکه برخی از این پیام‌رسان‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که هیچ‌کدام از پیام‌های کاربران را در سرورها و رایانه‌های مرکزی خود ذخیره نمی‌کنند، ولی برخی دیگر به‌صورت آشکارا اعلام کرده‌اند که پیام‌های کاربران به شکل رمزنگاری‌شده در سرورهایشان ذخیره می‌شود.
به همین دلیل احتمال نقض حریم خصوصی کاربر به وجود می‌آید. اگر اتفاقی برای چنین پیام‌رسان‌هایی بیفتد و خرابکارهای اینترنتی بتوانند به سرورهای این شرکت‌ها نفوذ کرده و دسترسی پیدا کنند، به احتمال زیاد تمام اطلاعات حساس و خصوصی کاربران به بیرون درز پیدا خواهد کرد.
از طرف دیگر مشکلات فنی نیز پیام‌رسان‌های متمرکز را تهدید می‌کند. برای مثال پیام‌رسان واتساپ که محبوب‌ترین و پراستفاده‌ترین پیام‌رسان حال حاضر جهان است، طبق آخرین آمار بیش از ۲ میلیارد کاربر دارد. این حجم بالای تقاضا باعث می‌شود علی‌رغم استفاده از بهترین سرورها و رایانه‌های مرکزی، برخی اوقات سرورهای واتساپ با مشکل مواجه شده و برای چند ساعت از کار بیفتند. بدین ترتیب زندگی میلیون‌ها نفر در سرتاسر جهان مختل می‌شود.
دلیل این اتفاق هم کاملاً واضح است؛ زمانی که تعداد زیادی از کاربران به صورت هم‌زمان به سمت سرور درخواست ارسال کنند، سرور هرچقدر هم که قدرتمند باشد در هر صورت ظرفیت محدودی دارد و با مشکل مواجه خواهد شد.
بنابراین به نظر می‌رسد پیام‌رسان‌های فعلی به زیرساخت‌هایی نیاز دارند که خبری از این مشکلات در آن‌ها نباشد. این یعنی پیام‌رسانی می‌خواهیم که در آن‌ها داده‌های کاربران غیرقابل‌نفوذ بوده و مهم‌تر از آن دچار قطعی و شکست نشود.
اینجاست که پای پیام‌رسان‌های مبتنی بر بلاک چین به میدان باز می‌شود، زیرا بلاک چین همان فناوری است که توانایی حل مشکلات گفته‌شده را دارد و امتحان خود را نیز پس داده است.
پیام‌رسان‌های مبتنی بر بلاک چین
به پیام‌رسان‌هایی که در ساختار شبکه‌ی خود از فناوری بلاک چین استفاده می‌کنند پیام‌رسان‌های بلاک چینی می‌گوییم.
پیام‌رسان‌های مبتنی بر بلاک چین همان‌طور که از اسمشان پیداست به پیام‌رسان‌هایی گفته می‌شود که ساختار شبکه‌ی آن‌ها براساس بلاک چین طراحی شده و این بلاک چین است که وظیفه‌ی ارتباط کاربران با یکدیگر را برعهده دارد.
همه‌ی ما کاربرد بلاک چین را در ارز دیجیتال «بیت کوین» (Bitcoin) دیده‌ایم و می‌دانیم که بلاک چین سیستمی غیرمتمرکز است. بنابراین در پیام‌رسان‌های بلاک چینی به جای اینکه یک سیستم متمرکز و مرکزی وظیفه‌ی پردازش داده‌ها را برعهده داشته باشد، گروهی از رایانه‌ها و دستگاه‌های مخصوص (که به آن‌ها گره‌های شبکه یا Node می‌گوییم) به شکل داوطلب این کار را انجام می‌دهند.
استفاده از چنین ساختار غیرمتمرکزی باعث می‌شود تا پیام‌رسان‌های غیرمتمرکز پایداری بیشتری داشته باشند. از آنجایی که در چنین پیام‌رسان‌هایی گره‌های مختلف داده‌های کاربران را پردازش می‌کنند، شبکه دچار ازدحام نمی‌شود. علاوه بر این چون پیام‌رسان‌های غیرمتمرکز از سرورهای مرکزی استفاده نمی‌کنند، امنیت بالاتری هم دارند. در این نوع پیام‌رسان‌ها به دلیل ماهیت بلاک چین، حتی اگر چند گره از شبکه هم دچار نفوذ و اختلال شود مشکلی برای کل شبکه پیش نخواهد آمد.
مزیت دیگر پیام‌رسان‌های مبتنی بر بلاک چین تمرکز بیشتر آن‌ها روی حریم خصوصی کاربر است. دلیل آن هم این است که هیچ‌کدام از داده‌ها و اطلاعات کاربران روی کامپیوترهای مرکزی شرکت‌های خصوصی ذخیره نمی‌شود و عملاً امکان سوءاستفاده از آن‌ها نیز به صفر می‌رسد.
بنابراین پیام‌رسان‌هایی که از فناوری بلاک چین استفاده می‌کنند، از نظر امنیت و حفظ حریم خصوصی کاربر، جایگزین‌های بسیار خوبی برای پیام‌رسان‌های فعلی هستند. با این حال از نظر مقبولیت عمومی و استقبال کاربران باید بگوییم که این پیام‌رسان‌ها در حال حاضر فرسنگ‌ها با پیام‌رسان‌هایی مثل واتساپ و تلگرام فاصله دارند و تعداد کاربران آن‌ها بسیار کمتر از پیام‌رسان‌های متمرکز است.
البته چندان نمی‌توان به این موضوع خرده گرفت زیرا پیام‌رسان‌های بلاک چینی نیز همانند ارزهای دیجیتال و خود بلاک چین، فناوری‌های نوظهوری هستند که هنوز طیف زیادی از مردم جهان با آن‌ها و مزایایی که به همراه دارند، آشنا نیستند.
بهترین پیام‌رسان‌های بلاک چینی
